Podobnie jak ich odpowiedniki w centralnym Instytucie, podejmują problemy z dziedziny kształcenia, dokształcania i doskonalenia zawodowego nauczycieli podstawowych specjalności szkolnych. W niektórych oddziałach działają też zakłady naukowo-badawcze. W kilku oddziałach utworzono ponadto zakłady nowoczesnych technik kształcenia nauczycieli. Instytutowi Kształcenia Nauczycieli podlegają również centra doskonalenia nauczycieli. Są to wyspecjalizowane placówki dysponujące swoją kadrą, bazą dydaktyczną, prowadzące doskonalenie nauczycieli i pracowników nadzoru pedagogicznego. Podstawowym warunkiem efektywności pracy IKN i jego oddziałów jest jakość kadry naukowo-dydaktycznej. Dobór podstawowej kadry dla Instytutu i jego placówek nie jest łatwy, albowiem od specjalistów tych wymaga się harmonijnego łączenia pracy naukowej, dydaktycznej i organizacyjnej.