Obecnie, w wyniku zmian w organizacji doskonalenia, poważną część zadań byłych ośrodków metodycznych przejęły zespoły wizytatorów przedmiotowo-metodycznych. Jednakże najważniejszą zmianą jest stopniowe przekształcanie doskonalenia metodycznego, powiązanego na ogół z przodującą praktyką pedagogiczną, w system instytucji ciągłego doskonalenia nauczycieli. System taki umożliwia ściślejsze powiązanie procesów doskonalenia i samokształcenia z postępem naukowym i pedagogicznym.
Teoretyczną podstawą tych zmian jest koncepcja kształcenia ustawicznego, zmierzająca ku temu, ażeby każdemu człowiekowi zapewnić warunki wszechstronnego rozwoju osobowości i kwalifikacji. W zawodzie nauczycielskim sprawy te nabierają wagi szczególnej, albowiem osobowość nauczyciela wywiera silny wpływ na wyniki pracy dydaktycznej i wychowawczej. Obecnie doskonalenie nauczycieli staje się powszechne i obejmuje wszystkich nauczycieli bez względu na poziom wykształcenia, specjalność zawodową i pełnione funkcje.
Wydatnie rozwinęły się następujące podstawowe formy doskonalenia; studia podyplomowe, studia przedmiotowo-metodyczne kursy. Studia podyplomowe stają się przy tym obowiązujące dla wszystkich nauczycieli z wyższym wykształceniem (przeważnie magisterskim) i powinny być podejmowane nie rzadziej niż co 10 lat.