Ale przecież sprawą zasadniczą jest określenie ewolucji potrzeb i zainteresowań zdeterminowanych nie tylko w płaszczyźnie zawodowej, ale i społeczno-psychologicznej, społeczno-ekonomicznej, wreszcie w płaszczyźnie biologicznej. Aby określić potrzeby nauczyciela w procesie ciągłego kształcenia, trzeba je analizować nie tylko z punktu widzenia roli zawodowej, ale dostrzegać je właśnie w szerszych uwarunkowaniach psychospołecznych i fizjologicznych. Na tym szerokim dopiero tle czynników warunkujących ewolucję roli zawodowej nauczyciela można formować zróżnicowane i dostosowane do potrzeb programy kształcenia ciągłego. Następnym istotnym założeniem w opracowywaniu programów kształcenia ustawicznego nauczycieli jest możliwość włączenia się nauczyciela w cykl kształcenia w pożądanym momencie jego kariery zawodowej. Praca nauczyciela wiąże się z wielością ról zawodowych i społecznych. Zwielokrotnienie tych ról prowadzi do sprzeczności, a nakładane na nauczyciela wymagania często przekraczają jego możliwości. Wymagania w różnych systemach oświatowych wobec nauczycieli są bardzo zróżnicowane. W wielu systemach oświatowych oczekuje się od nauczycieli nie tylko realizacji zadań dydaktyczno-wychowawczych, nie tylko pracy zakreślonej realizacją programu kształcenia i wychowania szkolnego, ale i rozległej pracy na rzecz środowiska. Zdarza się często, że zadania te znajdują się w wyraźnej sprzeczności. W wielu systemach oświatowych występują dysproporcje między oczekiwaniami społeczeństwa i środowiska a szkoły i nauczyciela. Przezwyciężenie tych dysproporcji winno następować w wyniku właściwego określenia zadań i wymagań pod adresem nauczycieli oraz tworzenia im odpowiednich warunków realizacji tych zadań.