Oznaki zblizajacego sie porodu

Kwestią zasadniczą w opracowywaniu programów kształcenia ustawicznego jest to, że treści kształcenia nauczycieli mogą być rozważane w ramach większego okresu. Stwarza to zupełnie nowe możliwości w opracowywaniu programów i re- partycji materiału, przekazywaniu go w okresach najbardziej ku temu przydatnych. I z tego punktu widzenia problemem o dużym znaczeniu praktycznym jest odpowiedź na pytanie, jakie treści i w jakich okresach kariery zawodowej powinien przyswajać sobie nauczyciel biorąc pod uwagę zarówno proces starzenia się wiedzy, jak i zmieniające się potrzeby zawodowe. Oczywiście, model życia zawodowego może dać tylko ogólny obraz zmian i potrzeb w ciągu całej kariery zawodowej. W zawodzie nauczycielskim podobnie jak i w innych zawodach skraca się czas przeznaczony na pracę. W wielu krajach uprzemysłowionych moment podjęcia pracy zawodowej na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat został przesunięty o 4—6 lat, okres zaś przejścia na emeryturę został również przyspieszony o 5—6 lat. W zawodzie nauczyciela, ze względu na wydłużenie okresu kształcenia (zmiany te są wyraźnie zauważalne), przesunięcie momentu podjęcia pracy zawodowej powoduje, że obowiązki zawodowe zbiegają się tu często z rodzinnymi. Biorąc pod uwagę fakt wysokiego stopnia sfeminizowania zawodu nauczycielskiego trzeba zauważyć, że czas wolny jest w poważnym stopniu ograniczony do minimum, gdyż obowiązki rodzinne i zawodowe wypełniają w istocie budżet czasu nauczyciela.