Odpowiedź na to pytanie wymaga szerokich i złożonych badań, pozwalających na określenie optymalnych relacji między wiedzą zdobywaną przez nauczycieli w procesie doskonalenia i samokształcenia a powszechną praktyką pedagogiczną, i to zarówno w odniesieniu do aktualnej sytuacji, jak i w świetle przyszłego rozwoju danej dziedziny wiedzy, jej znaczenia dla gospodarki i kultury. Na tę kwestię należy spojrzeć od strony ogólnych zadań oświaty i wychowania, rozwoju naszego systemu oświatowo-wychowawczego, a jednocześnie od strony potrzeb różnych środowisk nauczycielskich. Trzeba zatem odpowiedzieć na dwa pytania: po pierwsze, jakie ogólnooświatowe potrzeby powinny być uwzględnione w programach doskonalenia i samokształcenia; po drugie, w jakiej mierze programy te powinny uwzględniać zróżnicowane potrzeby środowisk nauczycielskich. Odpowiadając na pytanie pierwsze należy przede wszystkim podkreślić konieczność ścisłego powiązania programów kształcenia ustawicznego nauczycieli z tendencjami rozwojowymi oświaty i wychowania, z zasadami polityki oświatowej partii i państwa, z typowymi problemami i trudnościami szkolnictwa, z przemianami w różnych dziedzinach nauki, a zwłaszcza z postępem pedagogicznym, z organizacją oświaty i wychowania. Dodajmy, że w dotychczasowych programach ten zakres treści w większym lub mniejszym stopniu był brany pod uwagę.